ВЫЛЬ САПӦГ ДА МОЙ

Журналистыдлы тшӧкыда лоӧ петавлыны туйӧ, медым аддзысьлыны выль йӧзкӧд, тӧдмасьны, кыдзи уджалӧны совхозын либӧ леспромхозын, шахтаын да кӧрт туй вылын. И став аддзылӧмторъяс йывсьыс колӧ висьтавны радио кывзысьяслы, газет лыддьысьяслы либӧ телевизор видзӧдысьяслы.

Кор ӧти татшӧм командировкаын став уджъяс лои вӧчӧма, мӧдӧдчим гортӧ. Машинаӧ пуксьӧм бӧрын шофёр чургӧдліс водзлань коксӧ да ошйысьӧм могысь шуыштіс:

— Выль сапӧг ньӧби: важыс дзескӧдӧ вӧлі, тайӧ дзик кок серти. Кӧть керзӧвӧй, а олас: оз ӧд ков ваын уявны.

Ывлаыс вӧлі рӧдмӧ нин. Поснидик зэр войтъяс сяргӧмӧн гылалісны машина вылӧ, туй бокын тыдалысь ва гуранъясын чеччалісны больяс, мыссисны пуяс и кустъяс, муяс и видзьяс.

Машина тэрмасьтӧг котӧртіс пыр водзӧ и водзӧ. Зэр то ӧддзыліс, то мыйкӧ дыра кежлӧ ланьтыштліс.

Недыр муныштӧм бӧрын Михайлович крута кежӧдіс машинасӧ дзик туй бокас да вашнитіс меным:

— Туй боксьыс дозмӧр раскас пырис, ранитчӧма, буракӧ. Вай кутам. Эн ӧмӧй аддзыв?

Петім машинаысь. Шофёр котӧртіс нин туй бокын сулалысь кустъяслань. Ме — сы бӧрся.

Вӧлӧмкӧ, абу дозмӧр, а мой. Сійӧ видзӧдіс миян вылӧ гырдмӧм синъясӧн да мый вынсьыс кучкаліс зыр кодь ён бӧжнас муӧ. Ме сэки первойысь аддзи ловъя мойӧс и окота вӧлі бурджыка видзӧдлыны сы вылӧ.

Ачыс сійӧ понлань мунӧ, бӧжыс шыльыд, кодкӧ быттьӧ лӧсалӧма, юрыс абу ыджыд, пельясыс ичӧтӧсь, гӧныс сук.

Эг на удит прамӧйджыка любуйтчыны сы вылӧ, кыдзи звер вӧрзис места вывсьыс да мӧдіс вуткыртны вӧрлань. Шофёр пановтіс сійӧс. И тайӧ здукас лои виччысьтӧмтор: мой сувтіс бӧр кокъяс вылас, мыджсис бӧжнас, сэсся ён пиньяснас кутчысис шофёрлы керзӧвӧй сапӧг гӧленяс и ӧти здукӧн сійӧс чажнитіс-косяліс сапӧг нырӧдзыс. Михайлович быттьӧ бипур вылӧ веськаліс, чеччыштіс бокӧ, босьтіс киас зэв кыз бедь да эрыштчис звер вылӧ. А зверыд здукӧн усйысис.

— Вия ме тэнӧ, гадӧс, вия! — горзіс сійӧ.

— Эн ышмы. Мойсӧ оз позь вины: государство сійӧс видзӧ.

— А сылы позьӧ тадзи вӧчны? Выль сапӧг вожӧдіс! Новлӧм пыдди шыбитны ковмас.

— Асьным мыжаӧсь: эз ков сійӧс вӧрӧдны. Колӧкӧ, мӧд ю вылӧ писькӧдчӧ либӧ ассьыс рӧдвужсӧ корсьӧ.

— А лэчыд пиньясыс, морыдлӧн! Эг и тӧдлы, кыдзи сапӧгысь нинӧм эз коль.

Мойӧн косялӧм сапӧгсӧ Михайлович пӧрччис, восьтыліс кабина ӧдзӧссӧ да шыбитіс кустъяс пиӧ. Сэсся бӧр кӧмаліс важ сапӧгсӧ и мыйлакӧ сьӧкыда ышловзис.

— Некодлы кӧть тайӧ лоӧмтор йывсьыс эн висьтав, а то серамвыв лэптасны, — шуыштіс сійӧ меным, сэсся карӧ вотӧдз ӧти кыв эз лэдзлы.

Ме сідзи и вӧчи: ӧнӧдз выль сапӧг да мой йылысь некодлы эг висьтавлы, кӧть Михайлович уна во нин абу ловъя.