МЕЖ ДА ЧАВКАНЪЯС

Сикт шорын сулаліс важиник пу вичко.

Кор воис тулыс, вичкоын олысь лэбачьяс неуна ланьтыштісны. Лэбзьыласны кытчӧкӧ, сэсся недыр мысти бӧр нин локтӧны, воманыс быдӧн мыйкӧ вайӧны. Здук кежлӧ вошласны кӧлӧкӧльня пытшкын и выльысь лэбзясны муяс да лудъяс вылӧ.

Ӧти тувсов лунӧ Ларисалӧн мамыс, кор мӧдӧдчис уджавны совхозӧ, шыасис нылыс дінӧ:

— Урокъястӧ вӧчан да Акробаттӧ петкӧдлы гуляйтны. Тӧвбыд коньӧр гидйын йӧршитчис, мед лолыштас сӧстӧм сынӧднас, и котралыштны, тӧдӧмысь, окота. Сӧмын сюся видзӧд, медым некытчӧ эз пышйы. И мед челядьӧс оз повзьӧдлы.

— Мед оз дӧзмӧдны дай... Сэки сійӧ некодӧс оз люкав ни повзьӧд.

Мамыс мунӧм бӧрын Лариса босьтіс нянь шӧрӧм, восьтіс гид ӧдзӧссӧ да мӧдіс чуксавны Акробатӧс. Ӧдзӧсын мыччысис кудриа гӧна, сьӧд пася ыджыд меж, крукыля сюра, плешас еджыд пас.

«Ме-е-е...» — долыда шыасис гидйысь петысь да мӧдіс нювны нывкалысь кисӧ, корис чӧсмӧдны няньнас.

— Гуляйтны ветлам. Сӧмын кывзысь. Вильшасьны кӧ кутан, бӧр гидйӧ йӧрта. На, сёй сола няньсӧ.

Акробат радысла весиг чеччыштліс вывлань, босьтіс няньсӧ нывка киысь да места вылас йӧктыны кутіс.

Мӧдӧдчисны вичкодорса йӧрӧ, сэні пӧттӧдз позьӧ гуляйтны и ворсны. Акробатӧс казялісны понъяс, мӧдісны вӧтчыны меж бӧрся, но некод матыстчыны сы дінӧ эз лысьт. Сійӧ пыркнитас юрнас, кучкас муас водз кокнас и дзик пыр вӧтлас эргысь понъясӧс. Аддзис ас кодьыс жӧ сьӧд каньӧс, уськӧдчис сы вылӧ. Мӧдыс повзьӧмысла шаркнитіс-кайис пу вылӧ. Кор паныдасис шор, меж эз пос кузяыс вудж, а ӧддзӧдчӧмӧн чеччыштіс ызгысь шор вомӧныс. Чеччалӧ, дурӧ вильыш детинка моз.

Йӧрӧ пырӧм бӧрын Акробат чатӧртчыліс, сэсся тэрыба матыстчис вичкоӧ пыран пос дорӧ да кокъяснас тотшкӧдчигтыр пелька кайис сэті. Бӧрсӧ эз лэччы, а чеччыштіс веськыда муас. Ларисалӧн ыркмуні весиг сьӧлӧмыс.

— Йӧймин, кокъястӧ чеган! Тӧді кӧ тайӧс, эг и вай гуляйтныд.

«Ме-е-е...» — вочавидзис крукыля сюра меж, сэсся сувтіс бӧр кок йылас кыз тополь дорӧ да мӧдіс ниртны сюръяснас пусӧ. Буретш сэки кӧлӧкӧльня вывсянь Акробат вылӧ уськӧдчисны кык чавкан, кавалеристъяс моз пуксисны мыш вылас и зіля мӧдісны нетшкыны вурунсӧ. Лариса уськӧдчис мездыны Акробатӧс. Чавканъяс эновтісны межӧс, лэбӧдісны воманыс вель ыджыд вурун прать. Меж скӧра видзӧдіс повтӧм лэбачьяс вылӧ.

Та бӧрын, мыйӧн нывка вешйыліс меж дінысь, чавканъяс, гашкӧ, дасысь на уськӧдчылісны Акробат вылӧ и быд пӧрйӧ сы мыш вылысь нулісны вурун кӧмӧк. Ӧні нин эз кыкӧн, а нёльӧн мӧдісны вӧтлысьны сы бӧрся. Дзикӧдз раммис Акробат, эз нин котрав ни дур, гартчис нывка кок дорын, быттьӧ отсӧг сысянь виччысьӧ.

— Доймӧ, кӧнкӧ, мышкыд? Мунам гортӧ, а то дзикӧдз куштасны тэнӧ. — Нывка кутчысис Акробатлы шуйга сюрас, сэсся петкӧдіс сійӧс туй вылӧ.

Гортас воӧм бӧрын пӧльыс юаліс шогӧ усьӧм нывкалысь:

— Регыд тай нӧ гуляйтід?

— Акробаттӧ чавканъяс муртса кувтӧдзыс эз кокавны. Сідзи и усьласьӧны, меысь весиг оз повны.

— Чавканъяслы татшӧм ён меж оз жӧ сетчы. Понъяс да каньяс сыысь полӧны, челядь оз лысьтны матыстчыны.

— А вот эсійӧ чавкысь рӧдсьыс повзис.

— Тӧдан он тэ, кутшӧма отсасьӧны чавканъясыс сиктса йӧзлы. Муяс да градъяс вылысь найӧ бырӧдӧны быд сикас лёльӧясӧс, гагъясӧс.

— Мед оз лёкавны Акробат вылӧ дай.

— Нинӧм сыкӧд оз ло. Вурун лёзьяссӧ нетшыштісны да позъясас нуисны, медым пиянныслы шоныдджык вӧлі. Тэ со гӧн вольпась вылын узьлан, а налы ӧд небыдыс да шоныдыс колӧ жӧ.

Лариса та бӧрын эз нин вид чавканъясӧс.