САЛДАТСКӦЙ ПӦРТ


Ефим кыпӧдіс юрсӧ, видзӧдліс восьса ӧшинь пыр ывлаӧ. Шондіыс вылӧдз нин кыпӧдчӧма. Другыскӧд кӧсйисны водз мунны чери кыйны, а узьсьӧма.

Чеччис. Весиг эз сёй. Сюйис сумкаӧ нянь, чай да сакар, донкаяс. Кутіс виччысьны Леонардӧс. А со и сійӧ.

Леонард гач кокъяссӧ водзвыв нин пуджӧма, быттьӧ лӧсьӧдчӧма ваӧ пырны. Киас нидзув тыра банка, мышкас ноп.

— Пӧрттӧ босьтін? — юаліс сійӧ.

— Пӧльӧ кӧ сетас, — ышловзис Ефим. — Сійӧ ӧд война чӧжыс нопъяс вӧдитӧма...

Пӧльыс быттьӧ кылӧма зонпоснилысь сёрнисӧ, локтіс ӧшинь увсьыс, кӧні сійӧ, вӧлӧмкӧ, тэчӧ пес.

— Дедӧ, — шыасис Ефим, — ми вуграсьны мӧдӧдчам. Котёлоктӧ сетлан?

— Юкваыд ваын на, — малыштіс пӧль еджыд тошсӧ. — Гашкӧ, шомкора шыдӧн ковмас пажнайтны? Чериыдлӧн юрыс пыдын, быд вугырӧ оз на пысась.

Сэсся сійӧ петаліс посводзас, вайис пӧрт, коді весалӧмысла югъяліс.

— Гашкӧ, и меным тшӧтш ва дорас лэччывны? — шуис пӧль.

Зонкаяслы тайӧ и вӧлі колӧ.

Ва дорӧ лэччисны куимӧн. Со и вабергача джуджыд йир. Пӧль сувтіс сэтчӧ.

— Ме тані лоа, а ті донкаястӧ неуна вылӧджык вӧйталӧй, — шыасис сійӧ зонкаяс дінӧ.

Шонді дӧввидзис нин небеса шӧрын. Лӧнь, жар. Ю весьтын лэбалісны джыджъяс. Ёсь бордъяснас шенасигтыр найӧ то тювыштласны вывлань, то лэччыласны ва веркӧс дорас.

Эз на коль час кык, кыдзи Ефимлӧн пӧльыс чукӧстіс зонъясӧс ас дінас.

Ефим Леонардкӧд чуймисны: салдатскӧй пӧртйын тыдалісны гырысь ёкышъяс, пӧддязъяс, кельчияс, ляпапиян.

— А миянлы немтор эз шед, Гриша пӧль, — ышловзис Леонард.

Гриша пӧль ӧшӧдіс пӧртсӧ бипур вылӧ. Пуктіс сэтчӧ картупель, бӧрынджык чери. Юква пусьӧм бӧрын Гриша пӧль сумкасьыс перйис нянь тупӧсь, шӧраліс да корис чери кыйысьясӧс сёйны.

Леонард тяпкӧдчӧ да ошкӧ пӧльлысь юквасӧ.

— Дерт, чӧскыд, салдатскӧй пӧртйын пуим да... — нюмдіс пӧрысь морт. — Война заводитчан тӧлысьнас на старшина сетліс сійӧс. Сэсянь колис комын воысь дырджык, а пӧртйыс со дзик выль кодь. Да-а-а... Кымын тысяча верст ми восьлалім сыкӧд война воясад. Кымын карӧ да сиктӧ волім, кутшӧм гырысь сьӧкыдлунъяс ковмыліс пыкны. Эк, ставсӧ кӧ казьтыштны — юрсиыд сувтас.

Леонард пуксис Гриша пӧль дорӧ матӧджык, дыр эз вештыв синъяссӧ пӧрт вылысь. А Ефим нимкодясис пӧльнас: бура воюйтӧмысь сылы сетлӧмаӧсь куим орден да вит медаль.

— Матӧ нёль во писькӧдчим Берлинӧ. Кымын тысяча верст восьлалім би пыр.

— А пӧртйыд пыр сьӧрсьыд вӧлі?

— А кыдзи нӧ... Кытчӧ ме, сэтчӧ и сійӧ. Автомат да пӧрт салдатыдлы медся коланатор. Нӧшта зыр, ноп да противогаз. Ставсӧ ас вылад кыскалан. Победа лунӧ сулалім рейхстагсянь неылын, зэв бура тыдаліс сэні шпорӧдчысь гӧрд флаг. Видзӧдам сы вылӧ, сьӧлӧмъясным радысла чеччӧны ортсӧ. Воліс рейхстаг дорӧ и менам пӧртйӧй. Тайӧ пӧртйыс, другъяс, абу прӧстӧй, историческӧй.

— Вот тайӧ да... — мӧдіс шензьыны Леонард. — Музейӧ колӧ нуны сійӧс.

А Ефим содтіс:

— Сӧмын бокас колӧ гижны: «Тайӧ пӧртйыс нёль во чӧж вердіс да юкталіс Рӧдинаӧс дорйысь салдат Григорий Родионович Симаковӧс. Тайӧ пӧртйыс прӧйдитіс Москвасянь Берлинӧдз...»

Гриша пӧль нюмъёвтіс да видзӧдліс зонкаяс вылӧ: со кутшӧм дозмукысь ті панялінныд юкватӧ!


Гижӧд
Салдатскӧй пӧрт
Жанр: 
Ӧшмӧс: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1